Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik İnşaat İşlerinde KDV İstisna Uygulamasında Son Durum
Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik İnşaat İşlerinde KDV İstisna Uygulamasında son durum
Abuzer Akbıyık
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
abuzerakbiyik@hotmail.com
Özet: 15.04.2022Tarih ve 31810 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7394 Sayılı Kanunun 11.Maddesi ile, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun Geçici 37. Maddesinde değişiklik yapılarak, İmalat Sanayii ile Turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 01/05/2022 tarihiden başlamak üzere 31/12/2025 tarihine kadar, Katma Değer Vergisinden istisna edilmişti. 9770 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile söz konusu istisna süresi 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır. Teşvik uygulaması bakımından en önemli mevzuat olan ve 13 yıldan beri uygulamada olan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar yürürlükten kaldırılarak, onun yerine 30.05.2025 tarih ve 32915 sayılı 9903sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” yürürlüğe konulmuştur. İnşaat mal ve hizmet alımında KDV oranı %20’dir. Bu nedenle İnşaat işlerinde KDV İstisnası desteği, İmalat sanayi ve Turizm konularında yatırım yapan geniş bir mükellef kitlesini ilgilendirmektedir. Yatırımcı ve uygulama yapanların kafasında, Teşvik Kapsamındaki inşaat işlerinde, KDV istisnası nedir? Hangi alımları kapsıyor? Uygulama süresi nedir? İstisna belgesi nasıl alınacak, uygulama nasıl olacak? gibi pek çok soruyu var. 40 yılı aşan süreden beri vergi ve teşvik uygulamaları konusunda faaliyet gösteren biri olarak, Katma Değer Vergisi Kanunu, Tebliği ve 9903 Sayılı Yeni Teşvik Hakkında Karar çerçevesinde bu soruların cevaplarını vermeye çalışacağız.
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ NEDİR?
Teşvik uygulaması bakımından en önemli mevzuat “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”dır. 13 Yıldan beri uygulamada olan2012/3305 sayılı Karar yürürlükten kaldırılarak, yerine 30.05.2025 tarih ve32915 sayılı 9903 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” yürürlüğe konulmuştur. Bu karar çerçevesinde teşvik sistemi
1-TürkiyeYüzyılı Kalkınma Hamlesi (Teknoloji Hamlesi programı, Yerel Kalkınma Hamlesi Programı, Stratejik Hamle Programı)
2-SektörelTeşvik Sistemi (Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi ve Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi) uygulamaları olmak üzere iki ana başlıktan oluşmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi: Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın belirlenen asgari şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan, Karar’ın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen bir belgedir.
9903 Sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygun görülen yatırımlara “Yatırım Teşvik Belgesi” verilmektedir. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV istisnası, Vergi indirimi, Makine(Hibe) Desteği, Faiz veya Kar Payı Desteği, SGK İşveren Hissesi Desteği, SGK(işçi hissesi) Desteği ve Yatırım Yeri Tahsisi desteği söz konusu olabilmektedir. Karar kapsamında yer alan desteklerin uygulanması açısından iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır. Destekler, 1 nci, bölgeden 6 ncı bölgeye doğru artmaktadır. Böylece, yatırım yeri, konusu ve tutarına göre, destekler farklılık arz etmektedir.
TEŞVİK MEVZUATINA GÖRE YATIRIMLARA KDV İSTİSNASI
9903 Sayılı Teşvik Kararının KDV istisnası başlıklı 14.Maddesi birinci fıkrasında Teşvik Belgesi kapsamında KDV istisnası şu şekildeyer almıştır “25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer VergisiKanunu gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamındayapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ile belge kapsamındakiyazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları KDV’den istisna edilebilir.Aynı hüküm, teşvik belgesi kapsamı yatırımın devir işlemleri ile makine veteçhizat listelerinde set, ünite, takım ve benzeri olarak belirtilen mallarınkısmi teslimlerinde de uygulanır.”
9903 Sayılı Teşvik Kararının Kullanılmış komple tesis vekullanılmış makine ve teçhizat ithali başlıklı 23. Maddesi 3. Fıkrasında “Ek-4’teyer alan ve kullanılmış komple tesis kapsamında ithali uygun görülenkullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat KDV istisnası ve gümrükvergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dâhiledilebilir.” Hükmü yer almıştır.
9903 Sayılı Teşvik Kararının Yatırımlarda aranacak şartlar başlıklı 5. Maddesinin 14.fıkrasında “Teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemez.” Hükmü yer almıştır.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU’NDA TEŞVİKLİ YATIRIMLARA KDVİSTİSNASI
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanun 13/d) Maddesi “Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları (Şu kadar ki, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar)” hükmü yer almaktadır.
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Geçici Madde 37Maddesi: “(7394 sayılı kanunun 11 inci maddesiyle değiştirilen madde: Yürürlük; 01.05.2022) İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2028 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarda zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başından başlar. Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir. Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan süreyi üç yıla kadar uzatmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
Netice olarak, Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında KDV istisnası;
1-Makine ve Teçhizat KDV istisnası; 9903 Sayılı Karar çerçevesinde verilen bütün Yatırım Teşvik Belgelerinde 3065 sayılı KDV kanunu 13/d Maddesine göre; Makine ve Teçhizat alımlarında KDV istisnası uygulanmaktadır.
2-İnşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin KDV istisnası; 9903 Sayılı Karar çerçevesinde verilen İmalat Sanayii ile Turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, 3065 sayılı KDV kanunu 37. Maddesine göre; İnşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin KDV istisnası 31.12.2028tarihine kadar uygulanacaktır.
KDV TEBLİĞİNE GÖRE İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İSTİSNAUYGULAMASI
28.5.2022 Tarih ve 31849 Sayılı Resmi Gazetede, Hazine veMaliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan KatmaDeğer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 42 serinolu Tebliğin 4. Maddesi ile İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım TeşvikBelgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin KDV istisnasın uygulanması ileilgili hususlara aşağıdaki şekilde yer verilmiştir.
HANGİ TÜR YATIRIMLAR KDV İSTİSNA KAPSAMINA GİRER?
3065 sayılı Kanunun 7394 sayılı Kanunla değişik geçici 37nci maddesinde, İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesisahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimlerive hizmet ifaları 31/12/2028 tarihine kadar Katma Değer Vergisindenmüstesnadır.
İNŞAAT KDV İSTİSNASINDA HANGİ FAALİYET VE ÜRÜN KODU ESASALINACAKTIR?
Hangi faaliyete veya ürün imalatına destek verileceği,Teşvik Kararnamesinde yazılıdır. Yatırımcı, Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu sırasında faaliyet ve ürün sınıflandırılma kodunu yazarak müracaat eder. Yatırım Teşvik Belgesi onaylandığında belge üzerinde mutlaka faaliyet ve ürün kodu bulunur. Vergi Daireleri de Yatırım Teşvik Belgesi üzerinde yazılı, faaliyet ve ürün sınıflandırma kodunu dikkate alarak, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulama Tebliği çerçevesinde, İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları için (sunulan listeye göre) Katma Değer Vergisi İstisna Belgesi düzenler.
2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda faaliyet sınıflandırması olarak US-97 (Ulusal Faaliyet ve Ürün Sınıflandırması) esas alınmakta idi. US-97 ‘ye göre; imalat sanayiine yönelik yatırımlar (US-97 Kodu:15-37), Oteller 5510.1.01, 5510.2.01, 5510.3.02,5510.5.02, 5510.5.04 kodu olarak yer almakta idi. 2012/3305 sayılı Karar30.05.2025 tarihlinde yürürlükten kaldırılarak, yerine 9903 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar yürürlüğe konulmuştur. 9903 Sayılı Kararın Geçici2. Maddesine göre “ Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlaraistinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvikbelgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunur.”Bir başka ifade ile 2012/3305 sayılı karar çerçevesinde alınan Teşvik belgeleriUS-97 deki kodlar esas alınarak İnşaat KDV istisna belgesi verilir.
30.05.2025 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan 9903sayılı Kararnamede ise US-97 kaldırılmış, Bunun yerine işletmelerin faaliyetlerini tanımlamak için NACE Rev.2.1 Kodu esas alınmıştır. NACE, Eurostat tarafından belirlenen sektörel sınıflandırma için kullandığı bir kod sistemidir. Ülkemiz de Avrupa Birliği uyum çalışmaları kapsamında bu dört haneli kod sistemi kullanmaya başlamıştır ve ulusal bazda son iki hane eklenerek özelleştirilmiştir. NACE sistemi ile firmaların faaliyet göstereceği iş kolları, bahsedilen sistemde kullanılan kodlar yardımıyla sınıflandırılmaktadır.
9903 Sayılı Kararın esas aldığı NACE koduna göre; imalat sanayii yatırımları NACE Rev.2.1 kodları: 10-32 arası ve 38.2 ile Oteller ve benzeri konaklama tesisleri ise NACE Rev.2.1 kodları 55.1’dir. Böylece 9903sayılı Karar çerçevesinde düzenlenen yatırım teşvik belgesi kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları için, burada zikredilen NACE kodlar esas alınarak İnşaat KDV istisna belgesi verilir.
YATIRIMIN TAMAMLANMAMASI HALİDE CEZASI NEDİR?
Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde,zamanında alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ilebirlikte yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan tahsil edilir. Bu vergiler vecezalarda zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektirendurumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başından başlar.
SATICININ YÜKLENDİĞİ KATMA DEGER VERGİLERİ NE OLACAK?
İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesisahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin yapılan malteslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabiişlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafiedilemeyen vergiler, bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisnakapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir.
KDV İSTİSNA SÜRESİNİ KİM UZATIR, UYGULAMA USUL VEESASLARI KİM BELİRLER?
Cumhurbaşkanı, Geçici 37. Maddesininbirinci fıkrasında yer alan Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alansüreyi üç yıla kadar uzatmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu maddeninuygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir hükmü yeralmaktadır. Bu yetkiye dayanarak 01/05/2025 tarih ve 32887 sayılı ResmiGazete’de yayımlanan 9770 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile fıkrada belirtilen“31/12/2025” tarihinin “31/12/2028” tarihine kadar uzatılmasına kararverilmiştir.
KDV İSTİSNA UYGULAMASI NE ZAMAN BAŞLAR NE ZAMAN BİTER?
İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesisahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimlerive hizmet ifalarındaki KDV istisna uygulaması 01/05/2022 tarihinde başlayıp,31/12/2028 tarihine kadar devam edecektir.
HANGİ TARİHLİ TEŞVİK BELGELERİ KDV İSTİSNASINDAN İSTİFADEEDER?
KDV istisnasından yararlanacak mükelleflerin, imalat sanayiiile turizme yönelik düzenlenmiş bir yatırım teşvik belgesine sahip olmasıgerekmekte olup, bu belgenin Kanunun yürürlük tarihi olan 01/05/2022 tarihindenönce düzenlenmiş olması istisna uygulanmasına engel değildir.
KDV İSTİSNA UYGULMASININ ŞARTLARI NEDİR?
İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesisahibi mükelleflere belge kapsamındaki, 01/05/2022 tarihinden sonraki inşaatişlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarında KDV istisnauygulanabilmesi için; İnşaat işlerinin yatırım teşvik belgesinde öngörülenyatırıma ilişkin olması, 31/12/2028 tarihini aşmamak kaydıyla yatırım teşvikbelgesinde öngörülen süre içinde yapılmış olması ve İstisna uygulanacak harcamatutarının inşaat işlerine yönelik yatırım teşvik belgesinde yer alan yatırımtutarını aşmaması gerekmektedir.
İNŞAAT İŞLERİNE İLİŞİKİN HANGİ ALIMLAR KDV İSTİSNAKAPSAMINA GİRER?
İstisna, münhasıran İmalat sanayii ile turizme yönelikyatırımlar kapsamındaki inşaat taahhüt işi, nakliye, hafriyat ve benzeri inşaişlerine ilişkindir. Yatırımı yapanların söz konusu inşaat işlerinde kullanılanmal alımları da bu kapsamda değerlendirilir. Dolayısıyla söz konusu istisnainşaat işlerine ilişkin olmak koşuluyla hem hizmet hem de mal alımlarınıkapsamaktadır. Söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat işlerine ilişkinalınan makine, araç-gereç ve tefrişatın (yatırım teşvik belgesinde yer alsa dahi)bu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.
YENİ YATIRIMLAR DIŞINDAKİ İNŞAAT YATIRIMLARINDA KDVİSTİSNASI UYGULANIR MI?
KDV Kanunu Geçici 37. Maddesi “İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2028 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.“ şeklindedir. Maddede yatırım türleri yeni, yenileme, restorasyon vb şeklinde bir ayırma tabi tutulmamıştır. Fakat, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, Vergi Dairelerine gönderilen 19.12.2023 tarihli ve 104675 sayılı yazıda 3065 sayılı Kanunun Geçici 37 nci maddesinde uygulanan istisnanın “sadece yeni yatırımlara ilişkin inşaat işleri için geçerli olduğu; yenileme, restorasyon, tadilat, bakım, onarım, modernizasyon gibi yatırımların bu istisna kapsamında olmadığı" belirtilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın istisnayı “yeni yatırım” projeleriyle sınırlı tutması nedeniyle, yatırım teşvik belgesine konu olan ancak “yenileme, restorasyon, tadilat, bakım, onarım ve modernizasyon” niteliğindeki inşaat harcamaları için vergi dairelerince KDV istisna belgesi verilmemektedir.
İnşaat mal ve hizmet tutarının %20 oranındaki KDV’nin ödenmemesi, yatırımcılara önemli bir finansman desteği sağlamaktadır. Muhtemelen bu husus zaman içinde ihtilaf konusu olup yargıya taşınacaktır. Fakat, Gelir İdaresi Başkanlığı görüşünü değiştirmediği veya bu konuda mahkemelerde aksine bir karar çıkmadığı müddetçe uygulamanın bu şekilde devam edeceği kanaatindeyiz.
KDV İSTİSNA UYGULAMASI İÇİN NE YAPMALIYIM?
İstisnadan yararlanmak isteyen yatırım teşvik belgesi sahibimükellefler, KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairesine istisna belgesi almakiçin başvuruda bulunurlar. Başvuruda bulunan mükellefler tarafından inşaatişlerine ilişkin istisna kapsamında alınacak mal ve hizmet listesi, hazırlananprojeye uygun olarak elektronik ortamda sisteme girilir. Vergi dairesincegerekli kontroller yapıldıktan sonra şartları sağlayanlara elektronik olaraksisteme girilen mal ve hizmetle sınırlı olmak üzere istisna belgesi verilir(EK:30).
HANGİ TARİHTEKİ ALIMLARA KDV İSTİSNASI UYGULANIR?
İstisna hükmünün yürürlüğe girdiği 1/5/2022 tarihinden önceveya bu tarihten itibaren başlayan inşaat işlerine ilişkin, 1/5/2022 tarihindensonra yapılan mal ve hizmet alımları istisna kapsamında olup, inşaat işlerineilişkin bu tarihten önce alınan mal ve hizmetlerin istisna belgesine dahiledilmesi mümkün değildir.
YATIRIMCI İNŞAAT İŞLERİNE İLİŞKİN ALIMLARDA İSTİSNAUYGULAMASI YERİNE, İADE TALEBİNDE BULUNABİLİR Mİ?
Bu konu ile ilgili 42 sayılı tebliğde “1/5/2022tarihinden sonra yapılan mal ve hizmet alımları için de 3065 sayılı Kanunun7394 sayılı Kanun ile değişmeden önceki geçici 37 nci maddesi hükmüuygulanmaz.” Hükmü yer almaktadır. Buna hükme göre; 3065 sayılı KDVKanunu Geçici 37. Maddesinin değişmeden önceki halinde yer alan ve 2024tarihine kadar uygulanması öngörülen, İmalat sanayine yönelik yatırım teşvikbelgesi kapsamında, inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve telafiedilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl içerisinde, talep edilmesi halindebelge sahibi mükellefe iade olunur hükmü yürürlükten kaldırılmıştır. Birbaşka ifade ile Yatırımcı, 01/05/2022 tarihinden sonra, inşaat işleri ile ilgilifaturalarını istisna kapsamında, KDV ödemeyerek alacaktır. Yatırımcı, inşaatfaturasını, KDV ödeyerek alırsa, iade talebinde bulunamayacağı, ödediğiKDV’leri, genel esaslar göre KDV beyannamesinde indirim konusu yapacağıkanaatindeyim.
YATIRIMCININ KDV İSTİSNA BELGE ÖRNEĞİNİ SATICIYA VERMESİ
Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin alıcı tarafındanonaylanmış bir örneği satıcılara verilir. Bu belge satıcılar tarafından 213sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.
MAL ALIM SATIM BİLGİLERİNİN SİSİTEME GİRİLMESİ
Mal teslimi ve hizmet ifası gerçekleştikçe alıcı vesatıcılar alım/satım bilgilerini sisteme girerler.
SATICININ KDV İADE TALEBİ NASIL SONUÇLANDIRILIR?
Satıcı mükellefin iade talebi, bu istisna belgesi ve sistemeyapılan alış ve satış giriş bilgileri esas alınmak suretiyle, iade için gereklidiğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.
TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDAKİ PROJENİN REVİZE EDİLMESİ
Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ekproje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin listede elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına girenalışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revizeedilmesi gerekir.
İstisna belgesi, 31/12/2028 tarihini geçmemek üzere projedeöngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesidurumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.
HARCAMALAR SİSTEME TEK SATIR GİRİLEBİLİR Mİ?
Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerektiği tabiidir.
KDV İSTİSNA MALLARIN İTHAL EDİLMESİNDE İŞLEM NASILYAPILIR?
KDV İstisna kapsamındaki malların ithalat yoluyla teminedilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir.İstisna belgesindeki istisna kapsamında ithal edilen mala ilişkin bölümdoldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi tarafından bu bölüm de onaylanır.
KDV İSTİSNA BELGESİ NASIL KAPATILIR?
İstisna kapsamında mal ve hizmet alanlar istisna belgesininsüresinin sona erdiği tarih itibarıyla istisna belgesini vergi dairesine ibrazederek kapattırmak zorundadır. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal vehizmet bölümlerinin satıcılar tarafından doldurulup doldurulmadığını vefaturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapatır.
SATICILAR FATURADA KDV İSTİSNASINI NASIL UYGULAR?
Satıcılar, imalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki, 01/05/2022 tarihinden sonraki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin da düzenleyecekleri faturada, Tebliğin (II/E-7/A.1.) ayrımındaki açıklamaları da göz önünde bulundurmak suretiyle KDV hesaplamazlar.
İstisna tek safhada uygulanacak olup, yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefe istisna kapsamında mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıların alımlarında istisna uygulanması söz konusu değildir.
YATIRIMIN TAMAMLANMAMASI HALİNDE MÜYYİDESİ NEDİR?
3065 sayılı Kanunun geçici 37 nci maddesine göre, yatırımteşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayanvergi yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarakgecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarındazamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumunmeydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar.
SATICILAR KDV İSTİSNASINI NASIL BEYAN EDER?
Bu istisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin yapıldığı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 339 kod numaralı “İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin Teslim ve Hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir.
Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutarı, "Yüklenilen KDV" sütununa bu teslim ve hizmetlere ilişkin alım ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutarı yazılır. İade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmalıdır.
SATICILARIN KDV İADELERİNDE GEREKLİ BELGELER NELERDİR?
Bu istisna kapsamındaki teslim ve hizmetlerden kaynaklananiade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
- Standart iade talep dilekçesi
- İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDVlistesi
- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
- Satış faturaları listesi
- Yatırım teşvik belgesinin örneği
- Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ilekendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak proje kapsamındaistisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.
SATICILARIN MAHSUBEN VEYA NAKDEN İADE TALEPLERİ NASILYAPILIR?
Mahsuben İade : Mükelleflerin bu işlemlerden kaynaklananmahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halindemiktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadanyerine getirilir.
Nakden İade : Mükelleflerin bu işlemlerden kaynaklanan ve 40.000TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu veteminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 40.000 TL’yi aşması halindeaşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerinegetirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir veteminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
SATICI VE ALICININ MÜTESELSİL SORUMLULUKLAR NEDİR?
İstisnadan yararlanmak isteyen mükelleflerin istisna belgesinin imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıya vermeleri gerekmektedir. Bu belge olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden satıcı ile birlikte teslim ve hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumludur.
Kendisine teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini gösteren belge verilen satıcı mükelleflerce, başka bir şart aramaksızın istisna kapsamında işlem yapılır. Daha sonra işlemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranır. Satıcının iade talebi ise yukarıda açıklanan şekilde değerlendirilir.
MUKTEZALARDA YER ALAN KONU İLE İLGİLİ BAZI HUSUSLAR
“Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılacak fabrikainşaatına ilişkin mimari proje, statik proje, betonarme projesi, mekaniktesisat projesi, elektrik tesisat projesi, yangın tesisat projesi, inşaatlailgili gerekli diğer projeler ve proje tadilleri ile ilgili hizmet alımları3065 sayılı KDV Kanununun geçici 37 nci maddesi uyarınca KDV'den istisnatutulması mümkün bulunmaktadır.” (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’ nınverdiği 27.07.2023 tarihli 314114 sayılı özelge)
“Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yeni yapılan otelinşaatına ilişkin merdiven ve balkon korkuluklarının imalatı ve montajı işi3065 sayılı Kanunun geçici 37 nci maddesi kapsamında KDV'den istisnadır.” (İzmirVergi Dairesi Başkanlığı’nın 24.11.2023 tarih ve 551204 sayılı özelge)
“Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki otelin inşası ileilgili tavan kaplamalarında kullanılacak olan ahşap lambri alımları 37 ncimaddesi kapsamında istisna kapsamındadır. Otel inşası ile doğrudan ilgisibulunmayan "peyzaj çevre düzenleme" işleri kapsamındaki mal ve hizmetalımları 37 nci maddesi kapsamında KDV istisnasına tabi değildir.” (İzmirDefterdarlığı 08.10.2024 tarih ve 606883 Sayılı özelge)
14.09.2025
