Teşvik Belgesi Kapsamında Sağlanan Destekler
28.10.2017
Teşvik Belgesi Kapsamında Sağlanan Destekler
AbuzerAkbıyık
S.M.Mali Müşavir/Bağımsız Denetçi
Yatırım ve Teşvik Danışmanı
Türkiye’deyatırımlarla ilgili teşvikler Ekonomi Bakanlığı’na bağlı Teşvik Uygulama veYabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
“Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” adlı kısa adıyla “Teşvik Paketi “ 19.06.2012 tarihinde Resmi Gazetedeyayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Konu ile ilgili 2012/1 sayılı uygulama tebliğiise 20.06.2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi gazetede yayınlanmıştır.
Sanayi, Tarım, Hayvancılık,Enerji, Eğitim, Sağlık, Madencilik, Turizm, Kültür ve Sanat gibi pek çok yatırımkonusu ile ilgili teşvik belgesi alınarak desteklerden istifade edilebilir. Teşvik belgesi verilen pek çok yatırım konusuyanında, teşvik kapsamına girmeyen konular da vardır. Bu kapsamda “Teşvik Edilmeyecek Veya TeşvikiBelirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları” kararda ilan edilmiştir.
Kararagöre; Türkiye’de iller gelişmişlik sırasına göre 6 bölgeye ayrılmış, herbölgede yapılacak yatırıma farklı destekler getirilmiştir.
Teşvikuygulamaları ise Genel Teşvik Uygulamaları, Bölgesel Teşvik Uygulamaları, BüyükÖlçekli yatırımlar, Stratejik yatırımlar tasnif edilmiş ve her kategoriye girinyatırımlara farklı destekler öngörülmüştür.
TeşvikKararnamesinde sayılan destekler aşağıdadır.
1) Gümrük vergisi muafiyeti.
2) KDV istisnası
3) KDV İadesi
4) Vergi indirimi.
5) Gelir vergisi stopajı desteği
6) Sigorta primi işveren hissesidesteği
7) Sigorta primi desteği
8) Faiz desteği
9) Yatırım yeri tahsisi.
Heryatırım yukarıda sayılan desteklerden istifade etmez. Yapılacak bir yatırımınhangi desteklerden istifade edeceğinin bilinmesi için Yatırım Yeri, YatırımKonusu ve Yatırım tutarının bilinmesi gerekmektedir. Bu bilgiler çerçevesinde yapılacakyatırımın hangi desteklerden istifade edeceği belirlenir.
Teşvikkararı çerçevesinde Yatırım için teşvik alınıp alınamayacağı, Teşvik belgesialınabilecekse hangi desteklerden istifade edeceği, Teşvik belgesi müracaatı,takibi ve neticelendirilmesi, Vergi Dairesinden KDV istisna belgesi alınması, Teşvikbelgesi ile ilgili belirli aylarda ilgili kurumlara bilgi verilmesi, Teşvikbelgesi alımından sonra gerektiğinde ilave de değişikliklerin yapılması, süreuzatımı alınması, tamamlama vizesi işlemleri, teşvik belgesi kapsamındaalınacak faturaların muhteviyatı, listelere uyumu ve fatura üzerinde bulunmasıgereken şerhler, Teşvik belgesi kapsamında vergi, sigorta, faiz desteği ve yatırımyer tahsisi uygulamaları bilgi ve tecrübe isteyen konulardır. Bu nedenleyatırım karar verildikten sonra yatırımcıların teşvik ve uygulamaları konusunubilen danışmanlarla çalışması kendi menfaatine olacaktır.
A.TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA SAĞLANAN DESTEKLER
1-Gümrük Vergisi Muafiyeti:
Teşvik belgesi kapsamındakiyatırım malı makine ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticarî araçyatırımlarında yatırım dönemiiçerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam veparçaların ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarındatekne kabuğu ithali yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesigereken gümrük vergisinden muaftır.
2-KDV İstisnası :
3065 sayılı KatmaDeğer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvikbelgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ilebelge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamalar KDV’den istisna edilir.
3-KDV İadesi:
Sabit yatırım tutarı beşyüzmilyon TürkLirasının üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaatharcamaları KDV iadesinden yararlandırılabilir.
Karar ve daha öncekikararlara istinaden imalat sanayine yönelik (US-97 Kodu 15-37) düzenlenenyatırm teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2017 ile 31.12.2017 tarihleri arasındagerçekleştirlecek yatırm harcamaları için; Bina –İnşaat harcamalarında KDViadesi, teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanır. (Geçici Madde 8, 22.02.2017 tarih ve 27987 sayımı RGyayınlanan 2017/9917 sayılı kararın 6. Maddesi ile eklenmiştir.)
4-Vergi İndirimi(Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi İndirimi):
Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgeselteşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılıKanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülenyatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar aşağıda belirtilen oranlarda indirimliolarak uygulanır.
5-Gelir Vergisi Stopaj Desteği:
Karar uyarınca 6 ncı bölge için düzenlenen teşvik belgeleri kapsamındagerçekleştirilecek yatırımlarla sağlanan ilave istihdam için, belgede kayıtlıistihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işçilerin ücretlerinin asgari ücretetekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veyatamamen faaliyete geçtiği tarihten itibaren on yıl süreyle verilecek muhtasarbeyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir.
6-Sigorta İşverenDesteği:
Karar uyarınca 6 ncı bölgede;büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamalarıkapsamında teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilecek yatırımla sağlananilave istihdam için, tamamlama vizesi yapılan teşvik belgesinde kayıtlıistihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumunaödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül edenkısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip on yıl süreyle işveren adınaBakanlık bütçesinden karşılanır
7-Sigorta Primi (İşçi Hissesi) Desteği:
Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar vebölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlamavizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla; a) Kompleyeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, b) Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırımabaşlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyanyatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkatealınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesindebildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşenyatırımla ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işverenhissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlık bütçesinden karşılanır.
8-Faiz / Kâr Payı İndirimi:
Talep edilmesi halinde, bölgesel teşvik uygulamaları ve stratejik yatırımlarile AR-GE ve çevre yatırımları kapsamında desteklerden yararlanacak yatırımlariçin bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvikbelgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmıiçin ödenecek faizin veya kâr payının kararda belirlenen oran ve miktarda Devlettarafından karşılanır.
9-Yatırım Yeri Tahsisi :
Bakanlıkça teşvik belgesidüzenlenmiş büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgeseldesteklerden yararlanacak yatırımlar için, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılıKanunun ek 3 üncü maddesi çerçevesinde Maliye Bakanlığınca belirlenen usul veesaslara göre yatırım yeri tahsis edilebilir.
B.TEŞVİK BELGESİ İLE DİĞER KANUNLARDA SAĞLANANMUAFİYET, İSTİSNALAR
1-Bina İnşaat Harcı İstisnası :
15/7/2016 tarihlive 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı KanunlardaDeğişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı BelediyeGelirleri Kanununun “İstisnalar” başlıklı Ek 2 nci maddesinin (d)fıkrası ile “İmar ile İlgili Harçlar” başlıklı 80 inci maddesinin ikincifıkrasında değişik yapılmıştır. Konu ile ilgili 48 Seri nolu Tebliğ Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği29.09.2016 tarih ve 29842 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.
Bunagöre; 2464 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesinin (d) fıkrasında yapılandeğişiklik ile Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşa edilen binalara (ilave vetadiller dahil) bina inşaat harcı istisnası getirilmiştir.
Buistisnadan faydalanabilmek için;
a) Binainşaatlarına ilişkin inşaat veya tadilat ruhsatının Yatırım Teşvik Belgesinintamamlama vizesinin yapılacağı tarihten önce alınması,
b) Bukapsamdaki bina inşaatlarına (ilave ve tadiller dahil) ilişkin olarakinşaat veya tadilat ruhsatı alınmasında Yatırım Teşvik Belgesinin bir örneğininilgili belediyeye verilmesi gerekmektedir.
2-Bina Vergisi Muafiyeti :
1319Sayılı Emlak Vergisi Kanununu, Geçici Muaflıklar Madde 5/ g) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşaedilen binalar, inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe yılındanitibaren beş yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.