YENİ TEŞVİK SİSTEMİ İLE YOLA DEVAM

14.09.2025

Yeni Teşvik Sistemi İle Yola Devam 

Abuzer Akbıyık

Serbest Muhasebeci MaliMüşavir

Bağımsız Denetçi

abuzerakbiyik@hotmail.com

Özet: 

Yatırımteşvik uygulaması ile ilgili yeni sistem, 30.05.2025 tarihli Resmi Gazete ’deyayımlanan 9903 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe girdi. Teşviksisteminde önemli değişikler yapılan kararda, 6’ncı bölgede süresi sonra erenTeşvik Belgeli yatırımların SGK Prim destekleri de 31/12/2028 tarihine kadaruzatıldı. Yayınlanan Teşvik kararı ile, 2012 yılından beri uygulanmakta olan2012/3305 sayılı Karar yürürlükten kaldırılarak 9903 sayılı CumhurbaşkanıKararı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” uygulamayakonulmuştur. Yeni Kararla teşvik sisteminde önemli değişiklikler söz olmuştur.Yeni kararla, dünyadaki değişim ve gelişmeler dikkate alınarak, Türkiye teşviksisteminde farklı bir bakış açısı ve farklı bir vizyon ortaya konulmuştur. Değişikliklerinyatırımcı açısından olumlu ve olumsuz yönleri olduğunu ifade edebiliriz. Asgariyatırım tutarları yükseltilerek, düşük bütçeli yatırımlar teşvik kapsamıdışında bırakılmıştır. Vergi indirimi gibi bazı destek oranlarında azalmaolmuş, bunun yanında makine desteği gibi hibe şeklinde destekler ilaveedilmiştir. Bazı yatırım konuları destek kapsamından çıkarılmış, buna karşılıkyeşil ve dijital dönüşüm sağlayacak yeni yatırım konuları destek kapsamınaalınmıştır. Faiz ve Kâr payı destek oranı ve tutarları güncellenmiştir. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında 6’ncı Bölge illerinde yatırım yapmış,konfeksiyon, ayakkabı imalatı, okul, hastane gibi emek yoğun  sektördekifirmalar, 10 yılı sonunda SGK Primi Desteği bittiğinden zor durumda kalmışlardı.Tarafımızca bu sorun televizyon ve radyo programlarında dile getirilmiş veilgililere iletilmişti. Sivil toplum örgütleri de konuyu dile getirmişti. YeniTeşvik Kararında, 6’ncı bölgede süresi sonra eren Teşvik belgeli yatırımlarınSGK Prim destekleri 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır. Bu Karardaki biryenilik de Kararda yer alan Türk Lirası cinsinden tutarların her yıl, birönceki yıla ilişkin Yeniden Değerleme Oranı ile güncellenecek olmasıdır. Teşvikbelgesi süresi Bakanlık uygun görmesi halinde üç yıldan fazla olabilecektir.Eskiden yatırım süresi sonundan itibaren tamamlama vizesine 6 ay içinde başvuruyapılırdı, bu kararla süre 3 aya düşürülmüştür. SGK Primi Desteğininbaşlayabilmesi için tamamlama vizesinin kısa sürede neticelendirilmesi,yatırımcı için önem arz etmektedir. Tamamlama vizesi ekspertizinde herpersonele ödenecek ücret, yıllardan beri 100 TL gibi sembolik bir tutar idi. Bunedenle personel ekspertize gitmek için istekli değildi. Her personele ödenecekekspertiz ücreti 1.000 TL’ye çıkarılmıştır. Bu artışın, tamamlama vizesiişlemlerinin hızlanmasına olumlu katkı sağlayacağını umuyoruz. Alınan kararlariçin hayırlı olsun diyor, Ülkemizin kalkınma hamlesinde, Yeni Teşvik Sistemiile yola devam ediyoruz.

Yeni Teşvik Sisteminin Amacı

30.05.2025tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan yeni Teşvik Kararının amacı olarak;kalkınma planlarında öngörülen hedefler doğrultusunda, üretim ve istihdamınartırılmasına, ülkenin kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğinisağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak ve uluslararası rekabet gücünüartıracak katma değeri yüksek yatırımların özendirilmesine, işletmelerin yeşilye dijital dönüşümlerinin hızlandırılmasına, uluslararası doğrudan yatırımlarınartırılmasına ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelikyatırımların desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu ifadeedilmiştir.

Yeni Teşvik Sisteminin Yapısı

Destekoranlarında  Yeni Kararda Teşvik sistemi “Türkiye Yüzyılı KalkınmaHamlesi, Sektörel Teşvik Sistemi Uygulamaları ile Bölgesel Teşvikler’ denoluşmaktadır.

Teşvikuygulamaları bakımından, asgari sabit yarım tutarının ayrıca belirlenmemişolduğu hallerde yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgarisabit yatırım tutarı; 1 inci ve 2 nci bölgelerde 12 milyon, diğer bölgelerde(3,4,5 ve 6’ncı Bölgede)  ise 6 milyon olarak belirlenmiştir.

Yeni Teşvik Sisteminde Destekler

Dahaönceki Kararda olduğu gibi bu kararda da, desteklerin uygulanması açısındanTürkiye’deki iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarakiller 6 bölgeye ayrılmıştır. Destekler 1’ncı bölgeden, 6’ncı bölgeye doğruartmaktadır. Bu karar kapsamında 31/12/2030 tarihine kadar yapılacak olanteşvik belgesi müracaatları değerlendirilecektir. Bu karar ve eklerinde yeralan Türk Lirası cinsinden tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişiklin yenidendeğerleme oranı dikkate alınarak tebliğ ile belirlenecek usul ve esaslarçerçevesinde takvim yılı başından olmak üzere güncellenecektir. 

Yatırımlar,Yatırım yeri, tutarı ve konusuna göre destek türleri ve oranları değişmektedir.Yeni Teşvik kararında belirtilen destek unsurları şu şekildedir:

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi; Teknoloji Hamlesi Programı, Yerel Kalkınma HamlesiProgramı ve Stratejik Hamle Programı olmak üzere  3 ana programdanoluşmaktadır. Bu uygulamalar kapsamında desteklenen yatırımlar bölgeselteşvikler ile Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, Vergi indirimi, Faizveya kâr payı desteği, Makine desteği, Yatırım yeri tahsisi destek unsurlarındayararlandırılacaktır.

Sektörel Teşvik Sistemi; ÖncelikliYatırımlar Teşvik Sistemi ve Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi olmak üzere ikiteşvik sisteminden oluşur ve uygulamalar kapsamında desteklenen yatırımlarbölgesel teşvikler ile Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, Vergi indirimi,Faiz veya kâr payı desteği, Yatırım yeri tahsisi destek unsurlarındayararlandırılacaktır.

Bölgesel Teşvikler;Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ye Sektörel Teşvik Sistemi kapsamındadesteklenen yatırımlar, yatırım bölgesine göre, Sigorta Primi İşveren HissesiDesteği ve  Sigorta Primi Desteği: (Yalnızca 6. bölgede gerçekleştirilecekyatırımlar için) destek unsurlarından yararlandırılacaktır.

Yeni Teşvik Sisteminde Makine Desteği

YeniTeşvik Kararında, daha önceki , 2012/3305 sayılı Karar’dan farklı olarak“Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” kapsamında desteklenen yatırımlar için“makine desteği” verileceği belirtilmiştir.

Kararagöre, talep edilmesi halinde, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamındadesteklenen yatırımlar için düzenlenen teşvik belgesinin yatırım süresi içindetemin edilen ve diğer masraflar hariç sadece makine ve teçhizatın birim fiyatı2 milyon Türk Lirası ve üzerinde olan makine ve teçhizat bedelinin %25’ iyatırımcıya bütçe kaynaklarından ödenecektir.  Makine desteği tutarı; a)Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamındadesteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’iniaşmamak kaydıyla 240 milyon TL’yi, b) Stratejik Hamle Programı kapsamındadesteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’iniaşmamak kaydıyla 180 milyon TL’yi, geçemeyecektir. Makine desteğindenfaydalandırılan yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanmayacaktır

Diğerfaaliyetlerden elde edilen kazançlar uygulanacak indirim oran %80’den %50’yedüşürülmüştür.

Yeniteşvik kararında; “Yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilenkazançlarına, bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarının %50’sinigeçmemek üzere 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesinde belirtilen usulde indirimligelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir.” Şeklinde düzenleme yapılarak, eskikararda, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanacak katkıtutarının %80’i oranı, %50’ye düşürülmüştür.

6’ncı bölgede süresi biten SGK prim desteğinin uzatılması

YeniTeşvik kararında, 6’ncı bölgede süresi sonra eren Yatırım Teşvik Belgeliyatırımların SGK Prim destekleri 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır. Konuile ilgili Geçici 5. Maddesi şu şekildedir “ 2012/3305 sayılı Karar dönemindedüzenlenen ve 6’ncı bölge için belirlenen sürede sigorta prim işveren hissesidesteği veya varsa sigorta primi desteği sağlanmış ve uygulama süresi sona erenyatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcıların talebi halinde, desteğin sonraerdiği ay dahil önceki 12 aylık dönemde ilgili teşvik belgesi kapsamı yatırımiçin uygulama yapılan işyeri sicil numarası altında istihdam edilenlerin aylıkortalamasının altına düşmediği aylar için uygulanmak ve ilgili teşvikbölgesinde belirtilen ilave istihdam sayısını geçmemek üzere teşvik belgesiüzerinde  herhangi bir işlem yapılmaksızın sigorta pirimi işveren hissesive varsa sigorta primi desteği uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadaruzatılır. Bu fıkra kapsamındaki destek uygulamasına ilişkin bilgilerin SosyalGüvenlik Kurumuna bildirilmesini takip eden aydan itibaren başlanır”

Mevcut teşvik belgeleri, belgenin dayandığı karara göre uygulamadevam eder.

BuTeşvik kararının yürürlüğe girdiği tarihten önceki Kararlara istinadendüzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinindayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunur.

Yenikarar kapsamında desteklenmeyen yatırım konularında daha önceki kararlaristinaden düzenlenmiş ve tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine ilişkinkapasite artışına yol açacak makine ve teçhizat ilavesi yapılamaz.